ابریشم بافی، هنری سنتی در راز و جرگلان - یومی بلاگ

هنر یکی از نیازهای اساسی زندگی است. متمایزترین شکل فعالیت اجتماعی که به طور قطع در پیدایش و تکامل شخصیت و بهبود پالایش روان آدمی سهم بسزایی داشته است. آثار هنری جلوه گاه ذات شاعرانه و تفکر کار انسانی هستند.

آثار هنری و هنرهای سنتی تأثیر بسزایی در اشتغال زایی، جذب توریست، احیاء میراث فرهنگی و آداب و رسوم هر منطقه و ناحیه ای از کشور دارد.

ابریشم بافی ازجمله رشته هنرهای سنتی است که از دیرباز در ایران معمول بوده و شهرهای عمده کشور در زمان های مختلف به تولید و صدور انواع پارچه های ابریشمی شهرت داشته اند.

بافت های ابریشمی اگرچه به ظاهر ساده است اما علاوه بر داشتن رنگ و نقش هندسی زیبا، که شهرت جهانی دارد، حاصل پیام هایی از روزگاران سپری شده و داستان هایی از تکامل عشایر خراسان است. در خراسان شاقتصادی در مناطق دویدخ، یکه صعود، گیفان، راز و جرگلان ابریشم بافی رواج دارد و تولیدات آن برای رومیزی، روتختی، روسری، شال، دستمال، مصارف لباس و… استفاده می شود. در این مناطق مرسوم است که دختران به هنگام ازدواج تعدادی از محصولات تولیدی خود را که شامل سفره، پیراهن، دستمال و... است، به عنوان جهیزیه به خانه داماد می برند و در روز عروسی زیباترین پیراهن دست باف خود را نیز بر تن می کنند تا آداب و رسوم رایج را کاملاً رعایت کنند.

راه اندازی کارگاه ابریشم بافی به صورت استاد شاگردی بوده و رابطه ای نزدیک از دو نسل گذشته به نسل جدید برقرار می کند.

این هنر سنتی در منطقه راز و جرگلان، گیفان و راستقان از رونق فراوانی برخوردار بوده و نیازهای منطقه را تأمین می کرده است و تمام مراحل تهیه آن از پرورش کرم ابریشم گرفته تا تیه پارچه و لباس و دوخت ودوزهای سنتی روی آن توسط روستائیان منطقه انجام می گرفته است که به مرور زمان از رونق آن کاسته شد اما مجدد با تلاش واحد حفظ و احیای صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان مقدمات احیاء این هنر اصیل انجام گرفته است.

ترویج این هنر و نیاز مردم به ابریشم باعث افزایش نوغانداری در منطقه شده که زمینه درآمدزایی بسیاری از خانواده ها را فراهم کرده است و علاوه بر این، از ورود کالاهای نامرغوب ترکمنستان به کشور جلوگیری می کند.

تولید پارچه های ابریشمی و رونق این هنر زنده در قالب امکانات پیشرفته جهانی می تواند وجهه ارزنده ای به توسعه نوغانداری و تجارت جهانی پارچه های ابریشمی معروف کشور بدهد و با ارزش فراوانی که تولید خواهد کرد به رواج و رونق اقتصادی منطقه و بهبود و رفاه جامعه کشاورزی و صنعتی منجر شود.

با هدف حفظ میراث فرهنگی ناملموس، ابریشم بافی به عنوان موضوع فرهنگی ناملموس در گستره استان خراسان شاقتصادی با شماره 515 به ثبت ملی رسیده است.