چگونه کتاب بخوانیم؟ ، چگونه کتابخوان شویم؟ - یومی بلاگ

خبرنگاران| امروزه هم کتاب ها زیاد شده اند و هم کتاب خوان ها، اما بیشتر مردم نه کتاب های خوب را می شناسند و نه به آنچه می خوانند، می اندیشند. عدم دقت منجر به عدم درک و عدم درک باعث فراموشی سریع مطالب خواهد شد. مطالعه فنی است که باید آن را آموخت. برای خواندن یک کتاب، برخورداری از مهارت خواندن کافی نیست، به ویژه اگر مجبور به خواندن یک کتاب آموزشی یا درسی باشید و درک مفاهیم برای شما ضروری باشد.

به گزارش فرارو، کتاب خواندن هم مثل هر کار دیگری آدابی دارد که اگر نادیده گرفته گردد، سبب سلب انگیزه شده و فرد را از ادامه راستا باز می دارد. از این رو قبل از هر کاری ضروری است فردی که میخواهد کتاب بخواند و در دراز مدت دست از خواندن نکشد، به درستی بداند که چه وقت کتاب بخواند؟ چگونه بخواند؟ و مهم تر از همه اینکه چه کتابی را چه موقع بخواند؟ در این صورت است که می تواند به صورت مداوم سرانه مطالعه شخصی اش را بالا ببرد و از مواهب کتابخوانی برخوردار گردد.

خلاصه ی نکات مهم:

• از آغازِ کتاب آغاز به خواندن کنید؛
• خواندنِ مقدمه و مؤخره کتاب ضروری نیست؛
• حین خواندن کتاب، برحسب احتیاج استراحت کنید؛
• از فهرست مطالب برای یافتن فصل ها یا قسمت های خاص بهره ببرید؛
• عبارات و جملات جالب یا مهم را علامت گذاری کنید؛
• یادداشت ها یا توضیحات مهم را با مداد بنویسید.

اگر می خواهید برای دل خودتان کتاب بخوانید، برای خرید کتاب احتمالا به دو گزینه فکر می کنید: کتاب های داستانی یا غیرداستانی. از میانِ میلیون ها کتاب داستانی و غیرداستانی موجود، یافتنِ کتاب دل خواه و مناسب خودتان، کار سختی است. برای آغاز انتخاب کتاب، بهتر است به دو دسته از موضوعات بیندیشید: موضوعاتی که به آنها علاقه دارید و موضوعاتی که علاقه ای به آنها ندارید. سعی کنید از تنوع گسترده موضوعات کتاب غافل نشوید. برخی از انواع موضوعات ادبیات داستانی عبارتند از: داستان های علمی-تخیلی به سبک پادآرمانشهر (عطش مبارزه نوشته سوزان کالینز)، داستان های واقع گرایانه (بیگانگان نوشته اس.ای.هینتون)، داستان های فانتزی (سرزمین قصه ها نوشته کریس کولفر) و داستان های تاریخی (بربادرفته نوشته مارگارت میچل).

• با ملاک قراردادن سلیقه شخصی تان، راحت تر می توانید کتاب مورد علاقه تان را پیدا کنید. خرید کتاب به صلاح دید دیگران، لزوما لذت بخش بودن آن را برای شما تضمین نمی نماید. برخی از افراد از خواندن رمان های فانتزی لذت می برند و برخی دیگر از این نوع رمان ها متنفرند. به این بیندیشید که دوست دارید هنگام خواندن یک کتاب، چه چیزهایی را تجربه کنید؟ آیا در جست وجوی یک داستان ماجراجویانه ی پرشور هستید یا کشفِ اندیشمندانه ایده ها؟ دوست دارید حجم کتابی که می خوانید، چقدر باشد؟ دوست دارید داستانی که می خوانید چقدر چالش بر انگیز باشد؟ عقاید خاصی وجود دارند که دوست دارید نویسنده از آنها دوری یا استقبال نموده باشد؟ اگر پاسخ این پرسش ها را بدانید، حوزه انتخاب تان محدود می گردد و کتاب مناسب خودتان را راحت تر پیدا می کنید.

• محدود کردنِ حوزه انتخابِ کتاب های غیرداستانی نسبت به کتاب های داستانی، آسان تر است. بیشترِ کتاب های غیرداستانیِ معروف، روایتگر تاریخ یا زندگی نامه افراد مشهور هستند. پس برای خرید این گونه کتاب ها باید از خودتان بپرسید: دوست دارم با سرگذشت کدام شخصیت مشهور بیشتر آشنا بشوم؟ دوست دارم از کدام کشور، رویداد عظیم، جنگ یا واقعه تاریخی بیشتر بدانم؟ آیا به کسب اطلاعات بیشتر درباره اقیانوس ها، دایناسورها، دزدان دریایی یا شعبده بازی علاقه دارم؟ تقریبا درباره هر موضوعی که فکرش را بکنید، کتاب غیرداستانی وجود دارد.

• یافتن یک کتاب غیرداستانی درباره موضوعی که به آن علاقه دارید، انتها کار نیست. شما باید سبک نگارش نویسنده را اجمالا ارزیابی کنید تا حدس بزنید از آن لذت خواهید برد یا نه. ازآنجاکه ما با همه سبک های نگارشی راحت نیستیم، بهتر است قبل از خرید کتاب، دو صفحه نخست آن را بخوانیم. اگر سبک نگارش نویسنده برای شما سخت و کسل نماینده است، بهتر است از خرید آن منصرف شوید.

• به کتابخانه ها مراجعه کنید و از کتاب دارها کمک بگیرید. کتابخانه مکان آرام و مناسبی برای جست وجوی کتاب های گوناگون است، گذشته ازاین، فقط با پرداخت هزینه عضویت می توانید کتاب های مورد علاقه تان را بخوانید.

• کتاب ها را از روی جلدشان قضاوت نکنید. شاید عنوان و تصاویر روی جلد، کسل نماینده یا مغایر با سلیقه شما به نظر برسند، اما داستان می تواند لذت بخش و جذاب باشد، طوری که نتوان از روی جلد کتاب تصورش را کرد. البته این نکته شامل همه کتاب ها نمی گردد، پس بهتر است کتاب را عاقلانه انتخاب کنید! ضخامت کتاب را هم در نظر بگیرید. اگر می خواهید خواندن کتاب را سریع تمام کنید، کلِ کتاب های عظیم و قطور را از فهرست انتخاب تان حذف کنید. در آخر، اگر می خواهید برای فرد دیگری کتاب بخرید، سن و علایق آن فرد را هنگام انتخاب کتاب درنظر بگیرید.

• از اطرافیان کمک بگیرید. دوستان خوب و خویشاوندان نزدیک با شناختی که از شما دارند، می توانند کتاب هایی را به شما معرفی نمایند که احتمال می دهند شما هم از خواندن شان لذت خواهید برد.

• در اینترنت جست وجو کنید. وارد گروه ها و صفحاتی بشوید که در آنها کتاب دوستان به معرفی و نقد کتاب می پردازند. در این گروه ها، افراد بهترین کتاب هایی را که خوانده اند به هم معرفی می نمایند. شما می توانید دیدگاه های دیگران را درباره کتاب های معرفی شده، ملاک انتخاب خود برای خرید کتاب قرار بدهید. درکل، از این فضا برای آشنایی سریع با محبوب ترین و پرفروش ترین کتاب ها بهره ببرید.

• عضویت در باشگاه های کتاب راه دیگری برای خرید کتاب و دریافت آن به وسیله پست است.

• شرکت در نشست های بحث و گفت وگو درباه یک کتاب خاص با حضور نویسنده در کتاب فروشی ها یا شهرکتاب ها از راه های دیگر آشنایی بیشتر با کتاب هاست.

• از قلم نیاندازید در دل هر داستانی، درس پندآموزی نهفته است، پس شانس تجربه اندوزی خود را به واسطه کسل شدن از توضیحات مختصر نویسنده در چند صفحه نخست کتاب از دست ندهید.

شما می توانید برای دسترسی به کتابی که انتخاب نموده اید به یکی از روش های زیر عمل کنید:

مراجعه به کتابخانه ها یا کتاب فروشی ها، قرض دریافت کتاب از دوستان و آشنایان و خرید نسخه های الکترونیکی کتاب ها.

جنبه مثبت: بدون خریدن کتاب از مطالب آن بهره می برید.

جنبه منفی: درصورتی که کتاب موردنظر شما از سوی عضو دیگری از کتابخانه به امانت گرفته شده باشد، برای دریافت آن باید منتظر بمانید.

جنبه های مثبت:

• می توانید به انواع کتاب های موجود در بازار به راحتی دسترسی پیدا کنید؛
• با پرداختن پول صاحب کتاب شوید؛
• می توانید در کتاب شخصی خودتان علامت گذاری کنید یا یادداشت بنویسید؛
• در صورت تمایل، می توانید چند سال بعد آن کتاب را دوباره بخوانید.

جنبه های منفی:

• باید هزینه ای پرداخت کنید؛
• باید در کتابخانه ی شخصی تان، فضایی را به آن اختصاص بدهید (امروزه داشتن کتابخانه باوجود فضای محدود آپارتمان ها برای همه میسر نیست).

سعی کنید امانت دار خوبی باشید و ترجیحا زمان معینی را برای پس دادن کتاب معین کنید، درغیراین صورت، ممکن است به خیالِ قرض دریافت از یک آشنا، آن کتاب یک سال در گوشه کتابخانه شما خاک بخورد.

با ظهور کتاب خوان های الکترونیکیِ قابل حمل و گوشی های هوشمند در سال های اخیر، استفاده از نسخه های الکترونیکی کتاب ها یا همان ایبوک ها (E-book) بسیار متداول شده است.

جنبه های مثبت:

• هزینه خرید ایبوک ها معمولا کمتر از نسخه های چاپ شده است. بنابراین، اگر کتاب خوان الکترونیک دارید، به گزینه خرید ایبوک فکر کنید؛
• ایبوک ها همواره و همه جا در گوشی موبایل، تبلت یا آیپد در دسترس شما هستند.
• همانند کتاب های چاپ شده کاغذی، با پرداخت هزینه خرید ایبوک، برای همواره صاحب آن می شوید.

جنبه های منفی:

تنها جنبه منفی ایبوک این است که چون آن را روی گوشی هوشمند یا کتاب خوان خود نصب می کنید، درصورت عدم احتیاج نمی توانید آن را به کسی بدهید.

برخی از مزایای کتاب خوان الکترونیکی (Ebook Reader):

• باتری کتاب خوان های الکترونیکی به طور متوسط هر 30 تا 60 روز یک بار به شارژ احتیاج دارد.
• می توان مانند یک کتاب واقعی، متن را علامت گذاری کرد یا حتی با استفاده از قلم مخصوص در آن یادداشت نوشت.
• صفحه نمایش کتاب خوان های الکترونیکی از خود نور ساطع نمی نماید.

یک جای راحت برای نشستن پیدا کنید که از نور کافی برخوردار باشد. کتاب را باز کنید. خواندن صفحات آغازین کتاب (پیش از آغاز فصل نخست) به انتخاب خودتان بستگی دارد. صفحات آغازین کتاب شامل چهار بخش سپاسگزاری، پیشگفتار، مقدمه و معرفی می شوند.

سپاسگزاری: این بخش کوتاه به فهرستی از افراد اشاره می نماید که در فرایند نوشتن کتاب، به طریقی کمک رسانِ نویسنده بوده اند. درصورت تمایل می توانید این بخش را بخوانید. انتهای کتاب نیز ممکن است به بخش سپاسگزاری اختصاص داده گردد.

پیشگفتار: این بخش به قلمِ فردی غیراز نویسنده کتاب نوشته می گردد و معمولا پس از اینکه کتاب، روشنگر راه علم یا برنده یک جایزه ادبی شده باشد، در نسخه های بعدیِ آن شاهد بخش پیش گفتار خواهیم بود. پیش گفتار به تعریف تجربه ارزنده ای که خواننده کسب خواهد نمود و دلایل ارزشمندی آن می پردازد.

مقدمه: این بخش به قلمِ خود نویسنده نوشته می گردد و معمولا (اما نه همواره) کوتاه تر از بخش پیشگفتار است. مقدمه اساسا مقاله ی مختصری درباره نحوه نگارش و توضیح انگیره شکل گیری کتاب است. اگر به زندگی شخصی نویسنده یا فرایند خلاقانه شکل گیری یک کتاب علاقه دارید، با خواندن بخش مقدمه می توانید به اطلاعات باارزشی دست یابید.

معرفی: نویسنده کتاب در این بخش مستقیما با خواننده صحبت می نماید و به معرفی کتاب، مرور محتوای آن و ایجاد انگیزه در خواننده می پردازد. بخش معرفی معمولا برای کتاب های غیرداستانی نوشته می گردد. اگر تمایل ندارید پیش از آغاز داستان، کوچک ترین بخشی از داستان لو برود، بهتر است بخش معرفی را پس از اتمام کتاب بخوانید.

صفحات انتهای کتاب معمولا به مقاله ها یا سرمقاله هایی که درباره همان کتاب نوشته شده اند، اختصاص دارد و فقط در کتاب های بسیار معروف نظیر خوشه های خشم اثر جان اشتاین بک دیده می گردد. خواندن این بخش از کتاب نیز مانند بخش های نخستین کتاب اختکمک است.

اگر با تمام وجود از خواندن یک کتاب لذت برده اید، با خواندن مطالب انتهای کتاب، شانس مرور بخش های مهم را پیدا می کنید یا اگر از اهمیت کتاب خبر نداشته باشید، با خواندن این قسمت ها با اهمیت تاریخی، اجتماعی و فرهنگی کتابی که خوانده اید، بیشتر آشنا می شوید.

وقتی غرق خواندن یک کتاب جذاب می شوید، گذشت زمان را احساس نمی کنید. سعی کنید در یک حالت نشسته، زمان زیادی را صرف خواندن نکنید. شما می توانید به کمک تایمرِ گوشی یا ساعت، زمان استراحت یا رسیدگی به کارهای دیگرتان را از دست ندهید. هنگام بستن کتاب، گذاشتن نشانه کتاب بین صفحات را از قلم نیاندازید.

بیشتر کتاب هایی که حاوی بخش های کوتاه و بسیار زیاد هستند، فهرست مرتب و روشنی از مطالب را برای سهولتِ کار خواننده در صفحات نخستین کتاب قرار می دهند. فهرست راهنما نیز در صفحات انتهای کتاب قرار گرفته است که شامل واژگان کلیدی و دیگر واژگان و اصطلاحات مهم با ذکر صفحات آنها می گردد.

خواندن مجموعه اشعار یا مقالات درصورتی که شامل فهرست مطالب باشد، آسان تر است. بدون وجود فهرست مطالب باید کتاب را از آغاز بخوانید، درحالی که با وجود چنین فهرستی می توانید مطالب جالب را پیش از باقی مطالبِ کسل نماینده یا نه چندان چشمگیر بخوانید.

اگر مجموعه اشعاری مانند شاهنامه فردوسی و منطق الطیر عطار را کنار بگذاریم باقی کتاب های شعر و مجموعه داستان های کوتاه را می توان به هر ترتیب دلخواه خواند.

این مزیتِ مجموعه نوشته های کوتاه است که می توانید برحسب سلیقه شخصی خودتان از آنها بهره ببرید، مثل پروانه از این شاخه به آن شاخه بپرید و از هرکجای کتاب که دلتان خواست، آغاز به خواندن کنید و مجبور نباشید از ابتدا تا انتهای کتاب را بخوانید و منتظر رسیدن به بخش های جذاب آن باشید.

وقتی برحسب سلیقه خودتان به بخش های جذاب تر کتاب خوگرفتید، رفته رفته نسبت به بخش هایی که قبلا ملال آور به نظر می رسیدند، کنجکاو می شوید و به آنها هم علاقه نشان می دهید.

با مطالبی که می خوانید زندگی کنید و با تأکید بر بخش های جذاب کتاب، آن را به بخشی از زندگی خود تبدیل کنید. اگر بخواهید با خونسردی و بی تفاوتی به صورت خطی، از ابتدا تا انتهای کتاب را بخوانید، لذت زیادی از آن نخواهید برد.

یادداشت برداری کنید و در یادداشت های خود شماره صفحه یا اسامی نویسندگانی را که از آنها یاد می گردد بنویسید تا در آینده به راحتی به یک فهرست کامل از نکات مهم کتاب دسترسی داشته باشید.

برای خط کشیدن زیر مطالب مهم یا جالب توجه از مداد بهره ببرید.

تکرار می کنیم: کتاب را بادقت مطالعه کنید و درباره آنچه می خوانید بیندیشید تا از دریچه خواندنِ کتاب به آگاهی دست یابید.

واندن تفریحیِ کتاب های آموزشی، شدنی، اما غیرمتداول است. بیشتر افراد برای کسب اطلاعات مورداحتیاج، کتاب آموزشی می خوانند. کتاب های آموزشی و درسی منبع عالیِ اطلاعات متمرکز و طبقه بندی شده در موضوعات گوناگون هستند. برای اینکه بیشترین بهره را از این کتاب ها ببرید، بهتر است هنگام خواندن، یک دفترچه یادداشت دَم دست داشته باشید.

• معین الگویی برای خواندن: یک پاراگراف را بخوانید، سپس درنگ کنید و درصورت احتیاج، آنچه را پاراگراف برای گفتن داشت، به زبان خودتان در دفترچه یادداشت خلاصه نویسی کنید.
• مرور خلاصه نویسی های شخصی: در انتها هر بخش، یک نسخه شخصی از تمام اطلاعات مورداحتیاج را در اختیار دارید که برای اطمینان از درک درست مطالب، می توانید آن را مرور کنید.

در بیشتر موارد، خواندن کتاب های آموزشی از آغاز تا انتها ضرورتی ندارد، از طرفی، از این فصل به آن فصل پریدن هم مفید نیست. بهتر است هربار که احتیاج به خواندنِ حتی بخشی از یک فصل را داشتید، آن فصل را کامل بخوانید.

• مطالب را با هدف درک درست آنها بخوانید. اگر فصل مورد نظرتان را یک بار کامل بخوانید، درک و یادآوری اطلاعات لازم برایتان آسان تر خواهد شد.
• وقتی یک فصل را برای بار نخست، کامل بخوانید، دیگر احتیاجی به بازخوانی کل فصل ندارید و درصورت احتیاج بعدا می توانید گلچین مطالب را مرور کنید.

اگر یک کتاب آموزشی یا درسی می خوانید، احتمالا هدف تان قبول شدن در یک امتحان یا پشت سرگذاشتن یک دوره است. کتاب های آموزشی و درسی به راحتی قابل درک نیستند و نمی توان آنها را به سرعت خواند، بنابراین بهترین کار این است که زود دست به کار شوید و سعی کنید هربار که کتاب را باز می کنید، پیشرفت اندکی در درک مطالب داشته باشید.

روزهای معینی از هفته را به خواندن کتاب های آموزشی اختصاص بدهید تا فرایند یادگیری برای تان آسان گردد. اگر بخواهید قبل از امتحان، کتاب های درسی را باعجله بخوانید نه تنها به درک درستی از مطالب نمی رسید، بلکه دچار اضطراب نیز خواهید شد.

برگرفته از: Wikihow.com

ترجمه: chetor.com