هر آنچه باید در خصوص معماری Zen 4 پردازنده های AMD بدانید - یومی بلاگ

بهره گیری معماری Zen 4 از سوکت نو AM5

یکی از بزرگ ترین تغییرات این معماری این است که دیگر از سوکت AM4 پشتیبانی نمی کند. برای یادآوری باید بگوییم که این سوکت از سال 2016 مورد استفاده قرار گرفته است. در عوض شاهد استفاده از سوکت AM5 هستیم که می تواند از حداکثر توان این پردازنده ها بهره ببرد.

اول از همه به لطف طراحی این سوکت، دیگر خبری از پین های همیشگی پردازنده های AMD نیست و در عوض از طراحی LGA مشابه پردازنده های اینتل استفاده شده است. این یعنی پین های موردنظر در حقیقت بر روی مادربرد قرار گرفته اند و در نتیجه حالا AMD پیروز شده نقاط تماس بیشتری را در پردازنده های خود تعبیه کند. بنابراین به جای 1331 نقطه تماس AM4، حالا با 1718 نقطه تماس سروکار داریم که این افزایش تعداد بدون احتیاج به افزایش میزان پردازنده عملی شده است.

از سوی دیگر با توجه به اینکه خبری از افزایش میزان پردازنده ها نیست، AMD اعلام نموده که کاربران به راحتی می توانند از سیستم های خنک نماینده AM4 برای نسل نو پردازنده های این شرکت هم استفاده نمایند.

سوکت نو، مادربردهای نو

طبیعتا با تغییر سوکت، کاربران باید مادربردهای نوی خریداری نمایند. برای استفاده از این پردازنده ها، می توانید از مادربردهای مبتنی بر تراشه های X670، X670E، B650 و B650E استفاده کنید. در هر صورت بعد از سال ها استفاده از سوکت AM4، دیگر وقت آن رسیده که کاربران پردازنده های این شرکت مادربرد خود را تعویض نمایند.

پشتیبانی از DDR5 و PCIe Gen 5.0

نسل قبلی پردازنده های رایزن از رم های DDR4 و ارتباطات PCI Express Gen 4.0 پشتیبانی می کردند. سال گذشته پردازنده های نسل 12 اینتل با قابلیت پشتیبانی از DDR5 و PCIe Gen 5.0 راهی بازار شدند و حالا بعد از یک سال، این معینه ها به پردازنده های AMD هم راه پیدا نموده است.

البته مهم ترین تفاوت پردازنده های AMD مبتنی بر معماری Zen 4 این است که آن ها صرفا از رم های DDR5 پشتیبانی می نمایند. بنابراین در صورتی که خواهان بهره گیری از آن ها هستید، چاره ای جز استفاده از رم های گران قیمت DDR5 ندارید. در خصوص پشتیبانی از PCI Express Gen 5.0 هم باید بگوییم اگر خواهان بهره گیری از این معینه هستید، باید مادربرد سازگار با آن بخرید. بنابراین در این صورت باید از بین مادربرد های X670E یا B650E دست به انتخاب بزنید. با این کار می توانید از SSD های مبتنی بر این فناوری استفاده کنید.

EXPO؛ پاسخ AMD به اینتل

همانطور که احتمالا می دانید، XMP اینتل یک پلتفرم برای اورکلاک کردن رم است و کاربران با بهره گیری از آن می توانند به راحتی چنین کاری را انجام دهند. حالا با توجه به اینکه این پردازنده های AMD فقط از رم های DDR5 پشتیبانی می نمایند، این شرکت هم تصمیم گرفته چنین قابلیتی را با نام EXPO برای کاربران خود ارائه دهد.

بسیاری از رم های DDR5 موجود در بازار از شرکت هایی مانند Corsair، ADATA و Kingston از این قابلیت پشتیبانی می نمایند. عملکرد آن هم طبیعتا مانند XMP است ولی در کل کاربران AMD برای این کار دیگر به نرم افزارهای توسعه یافته از طرف دیگر شرکت ها احتیاج نخواهند داشت.

ارائه 3D V-Cache در آینده

AMD هنگام معرفی پردازنده Ryzen 7 5800X3D به بخشی از پتانسیل های فناوری 3D V-Cache اشاره نمود. این فناوری به پردازنده موردنظر اجازه می دهد که ظرفیت کش L3 را به رقم بسیار بالای 96 مگابایت برساند. این فناوری در پردازنده های Ryzen 7000 ارائه نشده ولی بر اساس شایعات منتشر شده، در سال 2023 پردازنده های مبتنی بر معماری Zen 4 از این معینه بهره مند می شوند.

به طور معین، این قابلیت برای گیمرها اهمیت بسیار زیادی دارد و احتمالا به زودی پردازنده 5800X3D با این معینه به دست کاربران می رسد. با توجه به توان بالای پردازنده های سری Ryzen 7000، بهره گیری آن ها از این فناوری بسیار هیجان انگیز است. بنابراین ظاهرا در ماه های آینده شاهد معرفی بعضی از مدل های Ryzen 7000X3D خواهیم بود.

سخن آخر

روی هم رفته بعد از حدود دو سال انتظار، AMD بالاخره از معماری نو پردازنده های خود رونمایی کرد. این پردازنده ها نسبت به نسل قبلی خود با ارتقاهای مختلفی روبرو شده اند و در حال حاضر در کشورهای مختلف به فروش می رسند.

منبع: MakeUseOf